Wijziging eisen Rijksmonument

Per 1 januari 2012 meer vergunningvrij bouwen aan monumenten en binnen beschermd stadsgezicht

Sinds 1 oktober 2010 is de vergunningplicht voor monumenten, die eerst was geregeld in de Monumentenwet (rijksmonumenten) en in de gemeentelijke Monumentenverordening (gemeentelijke monumenten) geregeld in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht(Wabo).

De wet schrijft voor dat voor elke wijziging aan een monument een vergunning nodig is. Er is geen wettelijke ruimte voor vergunningvrij wijzigen.Het voorstel is om per 1 januari 2012 twee categorieën vergunningvrij te maken voor monumenten.

Nieuwe situatie na inwerkingtreding:

1. Gewoon onderhoud wordt vergunningvrij

Wijzigingen waarbij materiaalsoort, kleur, vormgeving, detaillering en profilering NIET wijzigen. Historisch materiaal mag wel worden vervangen door precies hetzelfde materiaal, met dezelfde verschijningsvorm. Voor het historisch groen geldt dat in tuinen en parken de aanleg niet mag wijzigen.

Voorbeelden:

• Het aanlassen van verrot kozijnhout
• Schilderwerk in dezelfde kleur
• Het herstellen, vervangen of vernieuwen van hemelwaterafvoer in hetzelfde materiaal
• Het herstellen van ijzersmeedwerk
• Het vervangen van delen van dakbedekking
• Het gedeeltelijk vervangen van dakpannen door hetzelfde materiaal

Het is raadzaam vooraf tips en adviezen in te winnen bij de gemeentelijke monumentenzorgers.

2. Inpandige wijzigingen van onderdelen zonder monumentale waarde worden eveneens vergunningvrij

In veel gevallen gaat het hierbij om moderne toevoegingen (dus: onderdelen die ten tijde van de aanwijzing als beschermd monument nog niet bestonden).

Voorbeelden:

• Verwijderen van hard- en zachtboard betimmeringen, gipsplaten, scheidingswanden, keuken- of badkamerinrichting en verlaagde plafonds.

Het grootste deel van de ingrepen blijft wél vergunningplichtig bij beschermde monumenten:

• Ingrepen in casco en verschijningsvorm van het monument
• Vervangen van historisch materiaal dat niet op dezelfde wijze, dus met hetzelfde materiaal, kan worden terug geplaatst. Dit zal bijvoorbeeld het geval zijn bij historisch glas-in-lood.
• Het reinigen van gevels (= een verandering van de kleur en verschijningsvorm)
• Alle wijzigingen van interieuronderdelen met monumentale waarde:
  stucplplafonds, historische wandbekleding, lambriseringen, haardpartijen etc.
• Vernieuwing van daken
• Vervangen van kozijnen ten behoeve van isolatieglas
• Het in een andere kleur schilderen van houtwerk of bepleistering
• Het aanbouwen van een serre
• Enz. enz.

Vergunningvrij bouwen in beschermd stadsgezicht

Huidige situatie:

Tot op heden zijn de (gewone) regels voor vergunningvrij bouwen niet van toepassing in het beschermde stadsgezicht, met uitzondering van gewoon onderhoud en inpandige veranderingen. Het voorstel is om dit per 1 januari 2012 – in beperkte mate – toch mogelijk te maken.

Voorstel voor vergunningvrij bouwen aan niet-monumenten in beschermde gezichten. Nieuwe situatie na inwerkingtreding:

• Bepaalde veranderingen van een gevel of dakvlak, voor zover deze veranderingengekeerd zijn naar niet-openbaar toegankelijk gebied.
• Het plaatsen van kleine bouwwerken op erfdelen die niet zijn gekeerd naar openbaar toegankelijk gebied. Het Besluit omgevingsrecht regelt zaken als maximum aan oppervlakte en hoogte e.d.

In de wandelgangen wordt dit de voor -achterkant benadering genoemd. Het houdt in dat er ruimte wordt gegeven voor vergunningvrij bouwen in gesloten bouwblokken.

Voorbeelden:

• vervangen raam- of deurkozijn, zonwering (achtergevel)
• dakraam, zonnecollectoren of dakkapel (achterkant dakvlak)
• schuur in de achtertuin

Correctiemogelijkheid via bestemmingsplan

De gemeente heeft de mogelijkheid om bescherming van historische waarden te regelen in het bestemmingsplan. Het gevolg daarvan is dat bepaalde zaken op die manier toch weer vergunningplichtig worden: bijvoorbeeld het oprichten van een bouwwerk (groter dan 30 m2), aanleg van vijver of zwembad.

Op die manier kan de gemeente desgewenst voorkomen dat waardevolle binnenterreinen door toepassing van vergunningvrij bouwen worden aangetast. Check dus voor een ingreep ook altijd even het bestemmingsplan.

De meeste ingrepen blijven wél vergunningplichtig bij beschermde gezichten:

• Constructieve ingrepen zoals verplaatsen van deuren of ramen, ingrepen in casco
• Dakramen, dakkapellen aan de voorkant
• Dakramen etc. aan de achterkant indien zichtbaar vanuit openbaar toegankelijk gebied

Kort samengevat

De maatregelen zijn gericht op het verminderen van de regeldruk en het meer vertrouwen geven aan eigenaren.

De prognose is 20% reductie van aanvragen per jaar. Wat betreft het vergunningvrij maken van activiteiten binnen beschermde stads- en dorpsgezichten is de verwachting dat het aantal aanvragen afneemt met gemiddeld 22%.

• Het grootste deel van de ingrepen blijft vergunningplichtig. Slechts onnodige procedures worden geschrapt, waarbij het monumentenbelang in stand blijft.
• Veel van wat in de nieuwe situatie vergunningvrij wordt, wordt in de huidige situatie al gedoogd.

Tekst is ontleend aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Overweegt u om uw monumentenpand te renoveren ? Maar raakt u verstrikt in de complexe regelgeving ? En waar moet u precies zijn bij de gemeente?

Bouwkundig adviesburo R.O.B. verzorgd haalbaarheidsonderzoeken voor de nodige omgevingsvergunning hiervoor.

Vragen?

U kunt contact met ons opnemen via telefoonnummer 020 694 41 41. Ook kunt u gebruik maken van het contactformulier.